Τα 5 Στάδια του πένθους

Τα 5 στάδια του πένθους είναι μια θεωρία που αναπτύχθηκε από την ψυχίατρο Elisabeth Kübler-Ross ("On Death and Dying", 1969). Υποδηλώνει ότι περνάμε από πέντε διακριτά στάδια μετά την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Αυτά τα στάδια είναι η άρνηση, ο θυμός, η διαπραγμάτευση, η κατάθλιψη και τελικά η αποδοχή.

Άρνηση
Στο πρώτο στάδιο της διαδικασίας του πένθους, η άρνηση μας βοηθά να ελαχιστοποιήσουμε τον συντριπτικό πόνο της απώλειας. Καθώς επεξεργαζόμαστε την πραγματικότητα της απώλειας μας, προσπαθούμε επίσης να επιβιώσουμε από τον συναισθηματικό πόνο. Μπορεί να είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι έχουμε χάσει ένα σημαντικό άτομο στη ζωή μας, ειδικά όταν μόλις μιλήσαμε μαζί του την προηγούμενη εβδομάδα ή ακόμα και την προηγούμενη μέρα.
Σε αυτό το στάδιο του πένθους, η πραγματικότητά μας έχει αλλάξει εντελώς. Μπορεί να πάρει χρόνο το μυαλό μας για να προσαρμοστεί στη νέα μας πραγματικότητα. Αναλογιζόμαστε τις εμπειρίες που έχουμε μοιραστεί με το άτομο που χάσαμε και μπορεί να αναρωτιόμαστε πώς να προχωρήσουμε στη ζωή χωρίς αυτό το άτομο.
Αυτές είναι πολλές πληροφορίες για εξερεύνηση και πολλές επώδυνες εικόνες για επεξεργασία. Η άρνηση επιχειρεί να επιβραδύνει αυτή τη διαδικασία και να μας οδηγήσει σε αυτήν ένα βήμα τη φορά, αντί να διακινδυνεύσουμε το ενδεχόμενο να αισθανθούμε ότι κατακλύζουμε τα συναισθήματά μας.
Η άρνηση δεν είναι μόνο μια προσπάθεια να προσποιηθείς ότι η απώλεια δεν υπάρχει. Προσπαθούμε επίσης να απορροφήσουμε και να καταλάβουμε τι συμβαίνει.
Θυμός
Το δεύτερο στάδιο στο πένθος είναι ο θυμός . Προσπαθούμε να προσαρμοστούμε σε μια νέα πραγματικότητα και πιθανότατα βιώνουμε ακραία συναισθηματική δυσφορία. Υπάρχουν τόσα πολλά να επεξεργαστούμε που ο θυμός μπορεί να νιώθουμε ότι μας επιτρέπει μια συναισθηματική διέξοδο.
Λάβετε υπόψη ότι ο θυμός δεν απαιτεί να είμαστε πολύ ευάλωτοι. Ωστόσο, μπορεί να νιώθουμε πιο κοινωνικά αποδεκτό από το να παραδεχτούμε ότι φοβόμαστε. Ο θυμός μας επιτρέπει να εκφράσουμε συναισθήματα με λιγότερο φόβο κρίσης ή απόρριψης.
Ο θυμός τείνει επίσης να είναι το πρώτο πράγμα που νιώθουμε όταν αρχίζουμε να απελευθερώνουμε συναισθήματα που σχετίζονται με την απώλεια. Αυτό μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε απομονωμένοι στην εμπειρία μας. Μπορεί επίσης να μας κάνει να θεωρούμαστε απρόσιτοι από τους άλλους σε στιγμές που θα μπορούσαμε να επωφεληθούμε από την άνεση, τη σύνδεση και τη διαβεβαίωση.
Διαπραγμάτευση
Όταν αντιμετωπίζετε την απώλεια, δεν είναι ασυνήθιστο να αισθάνεστε τόσο απελπισμένοι που είστε πρόθυμοι να κάνετε οτιδήποτε για να ανακουφίσετε ή να ελαχιστοποιήσετε τον πόνο. Σε αυτό το στάδιο του πένθους, μπορεί να προσπαθήσετε να διαπραγματευτείτε για να αλλάξετε την κατάσταση, συμφωνώντας να κάνετε κάτι σε αντάλλαγμα για την ανακούφιση από τον πόνο που νιώθετε. Όταν αρχίζουν να γίνονται οι διαπραγματεύσεις , συχνά κατευθύνουμε τα αιτήματά μας σε μια ανώτερη δύναμη ή σε κάτι μεγαλύτερο από εμάς που μπορεί να είναι σε θέση να επηρεάσει ένα διαφορετικό αποτέλεσμα. Η διαπραγμάτευση κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του πένθους μπορεί να έχει τη μορφή μιας ποικιλίας υποσχέσεων, όπως:
«Θεέ μου, αν μπορείς να γιατρέψεις αυτό το άτομο, θα αλλάξω τη ζωή μου».
«Υπόσχομαι να γίνω καλύτερος αν αφήσεις αυτό το άτομο να ζήσει».
«Δεν θα θυμώσω ποτέ ξανά αν μπορέσεις να τον εμποδίσεις να πεθάνει ή να με αφήσει».
Υπάρχει μια οξεία επίγνωση της ανθρωπιάς μας σε αυτό το στάδιο του πένθους, όταν συνειδητοποιήσουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να επηρεάσουμε την αλλαγή ή να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο τελικό αποτέλεσμα.
Η διαπραγμάτευση προέρχεται από ένα αίσθημα ανικανότητας και μας δίνει μια αντιληπτή αίσθηση ελέγχου πάνω σε κάτι που αισθανόμαστε τόσο εκτός ελέγχου. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, τείνουμε να εστιάζουμε στα προσωπικά μας σφάλματα ή τύψεις. Μπορεί να κοιτάξουμε πίσω στις αλληλεπιδράσεις μας με το άτομο που χάνουμε και να σημειώσουμε όλες τις φορές που νιώσαμε αποκομμένοι ή μπορεί να του προκαλούσαμε πόνο.
Είναι σύνηθες να θυμόμαστε στιγμές που μπορεί να είχαμε πει πράγματα που δεν εννοούσαμε και θα θέλαμε να μπορούσαμε να επιστρέψουμε και να συμπεριφερθούμε διαφορετικά. Κάνουμε επίσης μερικές φορές την υπόθεση ότι αν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά, δεν θα βρισκόμασταν σε μια τόσο συναισθηματικά επώδυνη θέση στη ζωή μας.
Κατάθλιψη
Κατά τη διάρκεια της εμπειρίας επεξεργασίας του πένθους, έρχεται μια στιγμή που η φαντασία μας ηρεμεί και αρχίζουμε σιγά σιγά να κοιτάμε την πραγματικότητα της παρούσας κατάστασής μας. Η διαπραγμάτευση δεν είναι πλέον επιλογή και βρισκόμαστε αντιμέτωποι με αυτό που συμβαίνει.
Σε αυτό το στάδιο του πένθους, αρχίζουμε να νιώθουμε πιο έντονα την απώλεια του αγαπημένου μας προσώπου. Ο πανικός μας αρχίζει να υποχωρεί, η συναισθηματική ομίχλη αρχίζει να καθαρίζει και η απώλεια γίνεται περισσότερο παρούσα και αναπόφευκτη. Μπορεί να βρεθούμε να υποχωρούμε, να είμαστε λιγότερο κοινωνικοί και να προσεγγίζουμε λιγότερο τους άλλους για αυτό που περνάμε. Αν και αυτό είναι ένα πολύ φυσικό στάδιο στη διαδικασία του πένθους, η αντιμετώπιση της κατάθλιψης μετά την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να είναι εξαιρετικά απομονωτική και ένα από τα πιο δύσκολα στάδια.
Συχνά εμφανίζονται διαταραχές σε σωματικό, διανοητικό αλλά και συναισθηματικό επίπεδο. Εμφανίζονται διαταραχές του ύπνου, εφιάλτες, αφυπνίσεις, υπερυπνία ή υπνηλία, απώλεια ή αύξηση της όρεξης με ανορεκτικές ή βουλιμικές τάσεις αντίστοιχα, κρίσεις κλάματος, καταθλιπτική διάθεση, αίσθημα θλίψης, νευρικότητα, παραισθήσεις, ψυχοκινητική αναστολή, μειωμένη ικανότητα της νοητικής συγκέντρωσης.
Αποδοχή
Το τελευταίο από τα 5 Στάδια της Θλίψης είναι η αποδοχή. Όταν φτάνουμε σε ένα μέρος αποδοχής , δεν είναι ότι δεν νιώθουμε πλέον τον πόνο της απώλειας. Αντίθετα, δεν αντιστεκόμαστε πλέον στην πραγματικότητα της κατάστασής μας και δεν αγωνιζόμαστε να την κάνουμε κάτι διαφορετικό.
Η θλίψη και η λύπη μπορούν ακόμα να υπάρχουν σε αυτή τη φάση. Αλλά οι τακτικές συναισθηματικής επιβίωσης της άρνησης, της διαπραγμάτευσης και του θυμού είναι λιγότερο πιθανό να είναι παρούσες κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης της διαδικασίας του πένθους.
Πόσο διαρκούν τα στάδια του πένθους;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη χρονική περίοδος για κανένα από αυτά τα στάδια. Ένα άτομο μπορεί να βιώσει τα στάδια γρήγορα, όπως μέσα σε λίγες εβδομάδες, ενώ ένα άλλο άτομο μπορεί να πάρει μήνες ή και χρόνια για να περάσει στα στάδια του πένθους. Όποιος και αν είναι ο χρόνος που χρειάζεται για να περάσετε από αυτά τα στάδια είναι απολύτως φυσιολογικό.
Καθώς εξετάζουμε τα 5 στάδια του πένθους, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι άνθρωποι θρηνούν διαφορετικά . Έτσι, μπορεί να περάσετε ή να μην περάσετε από καθένα από αυτά τα στάδια ή να τα βιώσετε με τη σειρά. Οι γραμμές των σταδίων της διαδικασίας πένθους είναι συχνά θολές. Μπορεί επίσης να μετακινηθούμε από το ένα στάδιο στο άλλο και πιθανώς να επιστρέψουμε ξανά πριν προχωρήσουμε πλήρως σε ένα νέο στάδιο.
Ο πόνος σας είναι μοναδικός για εσάς, η σχέση σας με το άτομο που χάσατε είναι μοναδική και η συναισθηματική επεξεργασία μπορεί να είναι διαφορετική σε κάθε άτομο. Αφιερώστε τον χρόνο που χρειάζεστε και αφαιρέστε τυχόν προσδοκίες για το πώς θα πρέπει να αποδίδετε καθώς εργάζεστε στη διαδικασία του πένθους.
Τα στάδια του πένθους λοιπόν, δεν συνοδεύουν μόνο τον θάνατο αλλά γενικότερα ότι έχει να κάνει με την απώλεια
Μπορεί να είναι η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, η απώλεια της εργασίας μας, η απώλεια του κατοικίδιού μας, μία ανίατη ασθένεια που σηματοδοτεί την απώλεια της υγείας μας, τον χωρισμό από το/τη σύντροφο μας και την απώλεια των ονείρων μας … Σε γενικές γραμμές συναντάμε τα 5 αυτά στάδια στην απώλεια που βιώνουμε μέσα από αρνητικούς παράγοντες που μπορεί να υπάρξουν σε διάφορες φάσεις της ζωής μας.
Η απώλεια βρίσκεται μέσα στη ζωή. Τα 5 στάδια του πένθους, δεν είναι άλλο παρά ανθρώπινες αντιδράσεις που ενεργοποιούνται σε όλους όσους περνούν από διαδικασία θρήνου, χωρίς να σημαίνει ότι όλοι οι πενθούντες περνούν σταδιακά μέσα από αυτά υποχρεωτικά και διαδοχικά, δηλαδή με τη σειρά, και ότι δεν χρειάζεται επίσης ο κάθε άνθρωπος να περάσει και τα πέντε αυτά στάδια για να βγει από το πένθος του.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι ο καθένας αντιμετωπίζει την απώλεια διαφορετικά.
Ενώ μπορεί να βιώσετε και τα πέντε στάδια του πένθους, μπορεί επίσης να διαπιστώσετε ότι είναι δύσκολο να ταξινομήσετε τα συναισθήματά σας σε οποιοδήποτε από τα στάδια. Έχετε υπομονή με τον εαυτό σας και τα συναισθήματά σας στην αντιμετώπιση της απώλειας.
Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να επεξεργαστεί όλα τα συναισθήματά σας και όταν είστε έτοιμοι να μιλήσετε για τις εμπειρίες σας με αγαπημένα πρόσωπα ή έναν επαγγελματία υγείας, κάντε το. Εάν υποστηρίζετε κάποιον που έχει χάσει ένα αγαπημένο σας πρόσωπο, όπως σύζυγο ή αδερφό , να θυμάστε ότι δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι συγκεκριμένο. Απλώς αφήστε τους χώρο να μιλήσουν όταν είναι έτοιμοι.
via: https://www.verywellmind.com/