Πόνος στις γυναίκες κατά τη σεξουαλική επαφή

Είναι συχνό φαινόμενο γυναίκες να βιώνουν πόνο στη σεξουαλική επαφή κάποια στιγμή στην ζωή τους. Καλό είναι όμως να απευθύνονται άμεσα στο γιατρό αρχικά για να διαπιστωθεί αν είναι οργανικό το πρόβλημα και μετά σε ειδικό ψυχολόγο που θα βοηθήσει στην εξουδετέρωση του προβλήματος. Πολλές γυναίκες απογοητεύονται και θεωρούν ότι είναι ένα πρόβλημα που δεν περνάει ή ότι θα καθυστερήσουν να έχουν υγιή σεξουαλική ζωή όμως είναι κάτι που δεν ισχύει.

Η γυναίκα με επώδυνη σεξουαλική επαφή μπορεί να νιώθει πόνο μόνο κατά την αρχή της διείσδυσης, πόνο με οποιαδήποτε απόπειρα εισχώρησης είτε ακόμα βάζοντας ταμπόν, ξαφνικό πόνο ενώ πριν προηγήθηκε επαφή χωρίς ενόχληση, οξύ διαπεραστικό πόνο κατά τη διάρκεια της επαφής, αίσθημα καύσου η βαθύ πόνο, επίμονο πόνο που κρατάει ώρες μετά την επαφή.
Ο πόνος αυτός μπορεί να πλήξει τη σεξουαλική ζωή της γυναίκας, να την ¨κάνει” να νιώθει προβληματική, ελλειμματική ως προς το σύντροφο και να την απομακρύνει από τη σεξουαλική επαφή, τη χαρά του σεξ αλλά και να δημιουργήσει ένα κενό, ίσως ακόμα και ρήξη, στη σχέση.
Αίτια
Τα αίτια μπορεί να είναι οργανικά, ψυχολογικά ή και τα δυο.
• Μειωμένη διέγερση: αυτό είναι συχνά αποτέλεσμα ελλιπούς ενασχόλησης με τα προκαταρκτικά. Συχνά συνδέεται με πτώση των οιστρογόνων στη γυναίκα είτε μετά την εμμηνόπαυση είτε μετά την γέννα και στην περίοδο του θηλασμού. Επίσης φαρμακευτική αγωγή όπως αντικαταθλιπτικά, αντιισταμινικά, αντιυπερτασικά κτλ μπορεί να προκαλέσουν μείωση στη διέγερση και ως εκ τούτου πόνο στη σεξουαλική επαφή.
• Τραύμα, τραυματισμός/ερεθισμός: τραύμα από ατύχημα, τραυματισμός από κάποιο χειρουργείο στην πύελο, κλειτοριδεκτομή, κτλ μπορεί να προκαλέσουν πόνο κατά την επαφή
• Κολεόσπασμος: Ακούσιος σπασμός των μυών του κόλπου που μπορούν να κάνουν την προσπάθεια για διείσδυση πολύ οδυνηρή με αποτέλεσμα ο κόλπος να κλείνει και να μην την επιτρέπει
• Ανατομικά αίτια: εκ γενετής ανατομικό πρόβλημα όπως η ατροφία κόλπου, άκαμπτος/σκληρός παρθενικός υμένας κτλ
• οργανικά αίτια: ενδομητρίωση, κολπίτιδες, κυστίτιδες, αιμορροΐδες, λοιμώξεις του ουροποιητικού κτλ ιατρικές θεραπείες όπως χημειοθεραπεία κτλ

Ψυχολογικά αίτια
Τα ψυχολογικά αίτια που μπορεί να προκαλέσουν επώδυνη σεξουαλική επαφή είναι άγχος, κατάθλιψη, ανησυχία για την εξωτερική εμφάνιση, φόβος κοντινότητας με το σύντροφο, προβλήματα σχέσης, συγκρούσεις, εσφαλμένες πεποιθήσεις σχετικά με το σεξ.
Όλοι αυτοί οι λόγοι μπορεί να προκαλέσουν χαμηλά επίπεδα διέγερσης, εφύγρανσης και σφίξιμο με αποτέλεσμα να προκαλούν αυτόματα τσούξιμο, ερεθισμό ή πόνο.
• Στρες :Η πύελος και οι μύες γύρω από την περιοχή μπορεί να συσφιχτούν ακούσια όταν υπάρχει στρες όπως και οι υπόλοιποι μύες όπως του αυχένα, της πλάτης κτλ βιώνουμε όταν συνθήκες άγχους ή συναισθηματικής “απειλής”. Όταν οι μύες είναι σφιγμένοι τότε μπορεί να προκληθεί πόνος, και βέβαια όταν αυτό αφορά σε πυελικούς μυς αυτονόητα θα προκληθεί πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
• Φόβος του πόνου
Πολλές φορές κάποιο σφίξιμο στους πυελικούς μυς από άγχος μπορεί να προκαλέσει πόνο, ή φόβο, οπότε μετά υπάρχει μεγαλύτερο άγχος ότι ο πόνος θα επαναληφθεί με αποτέλεσμα να μεγαλώνει και το σφίξιμο που τελικά θα προκαλέσει πόνο. Με αυτό τον τρόπο γίνεται ένας φαύλος κύκλος πόνου αφού ενεργοποιείται ο φόβος του πόνου, που εντείνει το σφίξιμο, το σφίξιμο μεγαλώνει τον πόνο και ούτω καθεξής.
• Κοινωνικές ή οικογενειακές πεποιθήσεις που ενοχοποιούν το σεξ
Συχνά ο πόνος στο σεξ συνδέεται με λανθασμένες αντιλήψεις ή κοινωνικές πεποιθήσεις σχετικά με το σεξ. Έλλειψη σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, άγνοια, παραπληροφόρηση όπως ότι το σεξ πονάει, η ότι η πρώτη φορά είναι εξαιρετικά επώδυνη είναι πληροφορίες που μοιράζονται οι έφηβοι/ες μεταξύ τους και ελλείψει της σωστής ενημέρωσης εγκαθιδρύονται και μπορεί να
δημιουργήσουν σεξουαλικό πρόβλημα που σχετίζεται με τον πόνο.
Οικογενειακές πεποιθήσεις αρνητικές που μπορεί να κυμαίνονται από το ότι η μητέρα δεν μιλάει για το σεξ στην κόρη έως και κλίμα ενοχής για το σεξ, αυστηρό περιβάλλον με θρησκευτικές αντιλήψεις για το προγαμιαίο σεξ, ή αυστηρό σχολείο μπορεί να έχει ανάλογα αποτελέσματα.
• Ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης
Οι περισσότερες γυναίκες με πόνο κατά την επαφή δεν έχουν βιώσει σεξουαλική κακοποίηση, αλλά αν κάποια γυναίκα έχει υποστεί κακοποίηση σίγουρα θα παίξει το ρόλο του.
Σε κάθε περίπτωση όπου δεν υπάρχουν μόνο οργανικά αίτια καλό είναι να ζητηθεί όσο πιο γρήγορα η βοήθεια του ειδικού ψυχολόγου για να αντιμετωπιστεί έγκαιρα το πρόβλημα και να σταματήσει άμεσα ο κύκλος του πόνου. Ειδικές ασκήσεις μαζί με την αποδόμηση των κοινωνικών πεποιθήσεων που συντηρούν το πρόβλημα και στρατηγικές αντιμετώπισης του οδηγούν σταδιακά στην εξουδετέρωσή του.
Της Άννας Πετράκη, Ψυχολόγου-Ψυχοθεραπεύτριας ειδικευμένης σε θέματα Σεξουαλικής Υγείας
http://www.annapetraki.gr